چکیده: ایران یکی از بزرگ ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان خرما در جهان است که حدود 18 درصد خرمای جهان را تامین می کند. مقدار زیادی از خرمای تولیدی در کشور از نوع درجه 3 و درجه 4 و خرمای ضایعاتی است که موارد مصرف مناسبی ندارد، در حالی که می توان از این منبع سرشار از مواد مغذی در تولید انواع فراورده های غذایی از جمله مربا، مارمالاد، نوشیدنی ها، شیرینی و ... استفاده کرد. در این پژوهش، امکان تولید شربت غنی از فروکتوز با درصدهای مختلف فروکتوز، که امروزه یکی از شیرین کنندهای مورد توجه در دنیا می باشد، از فراورده خرمای موجود در کشور مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا جداسازی مخلوط قندی شامل گلوکز و فروکتوز در یک ستون رزینی تبادل یونی بررسی شده و بهترین غلظت مخلوط قندی برای ستون کروماتوگرافی بـه دست آمد. ضمن این کـه 87 درصد جداسازی قندها به وسیله ستون انجام شـد. در مرحله بعد پس از بررسی ویژگی های شربت خرمای مورد استفاده، نتیجه های به دست آمده برای شربت خرما که مخلوطی از گلوکز، فروکتوز و ساکارز است نیز مورد آزمایش قرار گرفته و جداسازی 3 قند در مدت زمان 35 دقیقه مشاهده شد.

سابقه و هدف: لاکتوفرین در ترشحات موکوسی، شیر و کلستروم یافت می شود و دارای فعالیت های ضدمیکروبی، جذب آهن و افزایش پاسخ های ایمنی می باشد. لاکتوفرین قابلیت تجزیه نشاسته و ATP را داراست. هدف از این مطالعه، بررسی حفظ فعالیت آنزیمی لاکتوفرین شیرشتر پس از خالص سازی توسط کروماتوگرافی تبادل یونی بود. مواد و روش ها: در این تحقیق آزمایشگاهی پس از گرفتن شیر شتر، چربی و کازیین حذف و لاکتوفرین توسط کروماتوگرافی تبادل یونی با استفاده از CM-Sephadex-C-50 خالص گردید. مقادیر Km و Vmax فعالیت آمیلازی لاکتوفرین، pH و دمای بهینه واکنش مشخص شد. بدین منظور از محلول 5/0 درصد نشاسته ذرت به عنوان سوبسترا و از آزمایش فعالیت یدی برای تعیین مقادیر مصرف نشده استفاده شد. دمای بهینه فعالیت آمیلازی توسط کروماتوگرافی کاغذی تعیین شد. یافته ها: نتایج حاصل از بررسی، حضور لاکتوفرین را در محدوده 73کیلودالتون و غلظت آن را به طور متوسط µ, g/ml60 نشان داد. مقادیر Km و Vmax به ترتیب mg. ml-12 وmg. ml-1. min-1 0/2 تعیین شد. همچنین لاکتوفرین فعالیت آمیلازی گسترده ای در محدوده pH های 4 تا 7 داشت و بیش ترین فعالیت را در بpH برابر 5 دارا بود. فعالیت آمیلازی لاکتوفرین در دمای C 40 به حداکثر مقدار خود رسید. هضم آنزیمی سبب هیدرولیز نشاسته و تبدیل آن به قندهای مالتوز و گلوکز شد. استنتاج: بر اساس یافته های مطالعه حاضر روش کروماتوگرافی تبادل یونی می تواند سبب جداسازی لاکتوفرین با خلوص بالا گردد. فعالیت آمیلازی بالای لاکتوفرین نشان داد که ساختار پروتیینی آن پس از عبور از ستون کروماتوگرافی حفظ شده است.

تحقیق حاضر به تخلیص اسید آمینه ضروری لیزین اختصاص دارد. دلیل اهمیت تخلیص این اسید آمینه، نزدیکتر شدن رژیم غذایی حیوانات به نیازمندیهای آنها، صرفه جویی در مصرف مواد خام و… است. در میان روشهای اصلی تخلیص لیزین، استفاده از رزین تبادل یونی به دلیل برخورداری از مزایایی چون بازدهی بالا، عدم وجود محدودیتهای حرارتی و انعطاف پذیری بالای آن ازمعمولترین روشها محسوب می شود. بازیافت لیزین از براث تخمیر طی سه حالت مختلف یعنی روش معمول، روش عبور مکرر از ستون و روش غرقاب سازی انجام شد. ناخالصی ها به وسیله شستشو با آب دوبار تقطیر از ستون حذف، بازیافت لیزین از ستون و کریستالیزاسیون آن به ترتیب با محلول هیدروکسید آمونیوم و الکل انجام شد. نتایج نشان داد که در روش عبور مکرر 21/86 درصد از ظرفیت ستون مورد استفاده قرار می گیرد و در مقایسه با روش معمول، افزایشی قریب به دو برابر در کارآیی آن مشاهده شد. همچنین نتایج حاصل نشان داد که حجم الکل مورد استافده برای کریستالیزاسیون بر درصد خلوص لیزین اثر مستقیم دارد و افزایش یا کاهش حجم الکل مصرفی نسبت به حجم بهینه می تواند سبب کاهش راندمان کریستالیزاسیون شود.

اورانیم یکی از رادیونوکلئیدهای طبیعی جهت آلودگی آب به شمار می رود، لذا زدایش آن از منابع آب از دیدگاه های علمی، تحقیقاتی و تامین آب سالم برای صنایع غذایی، دارویی و آشامیدنی امری مهم محسوب می گردد. این مطالعه به منظور حذف اورانیم از آب با فرآیند تبادل یونی (Ion Exchange Process) انجام گرفت. پژوهش بر اساس تهیه محلول استاندارد سولفات اورانیم، انتخاب رزین های آنیونی Dowex وAmberlite ، تعیین درصد فضای خالی رزینها، pH مناسب، ظرفیت رزینها، زمان تماس بهینه و منحنی جذب انجام گرفت. اورانیم نمونه ها به روش های لیزر فلوریمتری (Laser Fluorimetry) و  (Flow Injection Analysis) اندازه گیری شد. رزین های Dowex و Amberlite به ترتیب pH=3  و pH=2/5 جهت اکثر جذب نمونه ها، قدرت جذب 22.50 و 16.90 میلی گرم اورانیم به ازای هر میلی لیتر رزین، زمان تماس 25 و 15 دقیقه بین رزین و محلول در مرحله جذب را دارا بودند. ضمنا سرعت جذب اورانیم بر روی رزین Amberlite  بیشتر از رزین Dowex تعیین گردید. نهایتا هر دو رزین توانایی قابل قبولی جهت حذف اورانیم از آب را دارا بودند.

در این کار پژوهشی قابلیت تبادل یونی ناترولیت نسبت به کاتیون های پتاسیم، تالیم، سزیم، کلسیم، نیکل، مس، و کبالت از سه خانواده قلیایی، قلیایی خاکی، و عناصر واسطه در محیط مذاب بررسی شد. در ادامه با تغییر شرایط مختلف از جمله دما، زمان، و نسبت زئولیت به نمک، میزان تغییر در درصد تبادل یون مورد بررسی قرار گرفت. تلاش برای جایگزین کردن کاتیون های کلسیم، نیکل، مس، و کبالت در ناترولیت به نتیجه مطلوب نرسید و درصد تبادل این کاتیون ها به ترتیب برابر 3.14, 6.29, 2.51 و 5.03 به دست آمد در حالی که کاتیون های پتاسیم، تالیم، و سزیم به ترتیب درصد تبادل 66.67, 82.38 و 42.98 را نشان دادند.

زمینه: هدف از این مطالعه تخلیص ساب کلاس IgG2a موش می باشد محصولی که برای ایمونیزاسیون حیوانات دیگر جهت تولید هیبریدوماها در پروسه تولید آنتی بادیهای مونو کلونال و تولید آنتی بادیهای پلی کلونال به کار می رود. روش کار: در قدم نخست کروماتوگرافی تعویض یونی (Ion exchange chromatography) برای تخلیص IgG موش و در مرحله بعد افینیتی کروماتوگرافی با پروتئین ProA) A) برای تخلیص ساب کلاس IgG2a موش به کار برده شد. بعد از هر مرحله تخلیص روش الکتروفورز SDS-PAGE برای تایید خالص سازی به کار رفت. در مرحله آخر تایید ساب کلاس آنتی بادی خالص شده با کمک کیت تعیین ایزوتایپ صورت گرفت. یافته ها: رسوب ایمونوگلوبولین های موشی با غلظت mg/ml 27 به مقدار 3 سی سی روی ستون افینیتی کروماتوگرافی Ion exchange برده شد. مقدار محصول IgG از ستون تعویض یونی Ion exchange) ) 28 میلی گرم و مقدار محصول IgG2a ستون ProA، 8 میلی گرم بود. در نتایج الکتروفورز SDS-PAGE در حالت احیا دو باند در موقعیت وزن مولکولی 25 و 50 کیلودالتون( KDa) مشاهده شد. تعیین ایزوتایپ محصول به دست آمده وجود IgG2a با زنجیره سبک کاپا را تایید کرد. نتیجه گیری: در این مطالعه محصول IgG2a با خلوص بالای 95% به دست آمد. خلوص بالای محصول به دست آمده نشان می دهد که کروماتوگرافی تعویض یونی و به دنبال آن کروماتوگرافی با ProA روش مناسبی برای تخلیص ساب کلاسهای IgG موش با کیفیت و خلوص بالا می باشد. تولید این محصول مناسب و اقتصادی با درجه خلوص بالا قدمی به سوی اسقلال کشور است.

مطالعه، مقایسه محتوای فلوراید چهار نوع چای ایرانی و خارجی متداول در ایران بادو روش اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی یونی می باشد.روش بررسی: در این مطالعه تجربی - آزمایشگاهی، دو نمونه چای ایرانی (گلستان، مظفر) و خارجی (لیپتون، سیلان) از نوع چای سیاه بسته بندی شده با تاریخ بسته بندی یکسان تهیه شد. از هر نوع چای سه نمونه با سری ساخت متفاوت تهیه گردید. جهت یکسان سازی شرایط تهیه چای، به ازای چهار گرم ازچای خشک، صد میلی لیتر آب مقطر در حال جوش اضافه گردید، سپس مخلوط روی حمام آب گرم باحرارت 85 درجه سانتی گراد قرار گرفت و میزان استخراج فلوراید پس از بیست دقیقه به روشهای اسپکتروفتومتری وکروماتوگرافی اندازه گیری شد. به منظور تحلیل داده ها از آزمونهای Duncan , Anova و Paired-T استفاده گردید.یافته ها: هر چهار نوع چای حاوی مقادیر قابل توجه فلوراید بودند (4.44-2.7 مگاپاسکال با روش کروماتوگرافی یونی و 4.38-2.77 مگاپاسکال با روش اسپکتروفتومتری). در هر دو روش اندازه گیری، تفاوت معنی داری بین غلظت فلوراید چهار نوع چای وجود داشت ( (P<0.05و غلظت فلوراید چای لیپتون به طور معنی داری از سه نوع چای دیگر بیشتر بود. براساس این مطالعه بین روشهای اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی یونی برای تعیین غلظت فلوراید تفاوت معناداری وجود ندارد.نتیجه گیری: میانگین غلظت فلوارید چای لیپتون در هر دو روش اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی یونی نسبت به سایر نمونه هابه طور معناداری بیشتر است. اختلاف معنی داری بین اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی یونی در اندازه گیری فلوارید چای وجود ندارد

زمینه و اهداف: آنزیم پلی‏گالاکتوروناز در محیط حاوی پکتین توسط طیف وسیعی از میکروارگانیسم ها به خصوص سویه های قارچ فوزاریوم اگزیسپوروم ترشح می شود که امروزه کاربردهای پزشکی، دارویی و صنعتی فراوانی دارد. هدف از این تحقیق استخراج و خالص سازی آنزیم پلی گالاکتوروناز از طریق کروماتوگرافی تبادل یونی بود.روش بررسی: سویه 58 Fقارچ فوزاریوم اگزیسپوروم که در این تحقیق مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت، از مرکز تحقیقات جهاد دانشگاهی کرمانشاه تهیه شده بود. قبلا مشخص شد که این سویه توانایی تولید میزان بالای آنزیم را داراست. جهت خالص سازی آنزیم پلی گالاکتوروناز از روش کروماتوگرافی تبادل یونی از نوع کاتیونی بر روی بستر CM-Sepharose Fast Flow با pH معادل 5.5 تنظیم شده توسط بافر استات سدیم 50 میلی مول استفاده شد‏‏‏‏‏‏‎‎‎. برای جدا سازی پروتئین‏های متصل به ستون، شیب نمک کلرید سدیم یک مول به کار رفت.یافته ها: نتایج حاصل از کروماتوگرافی وجود اوج فعالیت آنزیمی را بر روی نمودار خالص سازی در ناحیه شیب نمکی 0.2 تا 0.4 مولار نشان داد. انتخاب نمونه های با فعالیت آنزیمی بسیار بالا در این ناحیه ، تغلیظ و SDS-PAGE پروتئین های این ناحیه وجود دو نوار با وزنهای مولکولی حدود 38 و 40 کیلو دالتون را مشخص کرد‏‏‏‎‎‎. همچنین در بررسی فعالیت آنزیمی توسط ژل آکریلامید حاوی سوبسترای آنزیمی‏‏‏‎‎‎، دو نوار مجزا که نشان دهنده ایزوآنزیم های این آنزیم بودند، مشاهده شد.نتیجه گیری: با توجه به اهمیت و کاربرد وسیع این آنزیم، بهینه سازی روند تولید، استخراج، تخلیص و عرضه این آنزیم می‏تواند نقش بسزایی در جهت برآورده شدن نیازهای پزشکی و صنعتی امروزی داشته باشد.

در این کار پژوهشی، بازیابی و جداسازی La (III)، Ce (III)، Sm (III)،Dy (III)  و Nd (III) از برخی یون های مزاحم موجود در محلول فروشویی ماده معدنی اورانیوم ساغند با استفاده از روش های رسوب گیری و کروماتوگرافی تبادل یونی به وسیله مبادله کننده کاتیونی  Dowex 50W-X8 مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا آزمایش های مقدماتی و پیش تغلیظ از جمله: خردایش، تجزیه سرندی، میز ثقلی و جدایش الکتروستاتیکی بر روی نمونه معرف ماده معدنی ساغند به منظور تهیه کنسانتره صورت گرفت. سپس عملیات هضم اسیدی و در نهایت فروشویی اسیدی انجام شد. آنالیز محلول فروشویی نشان داد که علاوه بر عناصر خاکی کمیاب، یون های مزاحمی مانند Al (III)، Fe (III)،Mg (II)  و Mn (II) نیز در محلول وجود دارند. بررسی ها بر روی فرایند جداسازی به وسیله رسوب گیری نشان داد که رسوب گیری سریع و بدنبال آن استفاده از روش سانتریفیوژ، نتایج خوبی در کاهش این کاتیون ها بدون حذف لانتانیدها از محلول دارد. همچنین آزمایش های دینامیکی به منظور جداسازی با ستون کروماتوگرافی مبادله کننده کاتیونی Dowex 50W-X8 انجام گرفت. جداسازی عناصر مزاحم و لانتانیدها با استفاده از اسیدکلریدریک با غلظت های 2 و 6 مولار صورت گرفت. بازیابی لانتانیدها از محلول در این روش بیش از 85% بود.